FEZA

Yavaş yavaş projemize karar verdik sayılır: Bazı Örten çift yıldızların minimum zamanlarının gözden geçirilmesi ve literatür ile bizim gözlemlerimiz arasındaki farkı hesaplayıp yayınlamak. Yayın tabii ki büyük bir hedef. Ama hiç de zor bir değil. Proje kafamda şekillenince, gözlem arşivimi karıştırıp bugüne kadar yaptığım örten çift yıldız gözlemlerimi ortaya çıkardım. Bunlardan uygun olan 5 tanesini inceledim. Gerekli hesaplamaları yaptıktan sonra ortaya çıkan zaman sapmalarını (O-C sonuçları, yani observed-calculated: gözlem ve literatür değerlerinin farkı) yayınlamış olan bir makaledeki sonuçlar ile karşılaştırdım: sonuç bire bir uyuyor. Yani ayni zaman sapmalarını ben de gözlemlemişim, aynen makalenin yazarlarının yaptığı gibi. Hemen kendi kendime sordum: biz de FEZA grubu olarak böyle bir çalışmayı niye yapmıyoruz? Yapmamız gereken, hedef yıldızları seçmek (150-200 tane) ve bunları 2-3 defa gözlemlemek. Bu kaba bir tahminle en fazla 7-8 aylık bir süreç olacaktır. Makalenin yazılması ise 1-2 gün.

Peki nedir bu örten çift yıldızlar? Çift yıldızlar kütle çekimi ile birbirine bağlı yıldız sistemleridir. Bu sistemlerden bazılarının dönüş ekseni o şekildedir ki birbirleri etrafında dönerken bizim bakış doğrultumuza göre biri diğerinin önünden geçiyor. Bu noktada sistemin ışığında azalma meydana geliyor. Bilim adamları ortaya çıkan ışık eğrisini inceleyerek sistemdeki yıldızların çaplarından şekillerine kadar birçok karakteristik özelliği hesaplayabiliyorlar.

Biz bu işi nasıl yapacağız? Bir sonraki yazımda da bu konuyu detaylı aktaracağım.